Lymfedrainage en oedeemtherapie

Het lymfesysteem

Zoals de bloedbaan bloed vervoert, zo transporteert het lymfestelsel lymfe. Het lymfestelsel is echter een afvoerend systeem. Lymfe bevat een hoge concentratie eiwitten. Bij lichaamsarbeid neemt de concentratie eiwitten in het weefsel verder toe.
De lymfebanen vervoeren de lymfe naar de lymfeknopen ofwel lymfeklieren. De lymfeknopen vormen de filters van het lymfesysteem en filteren de lymfe op bacteriën, celafval, kankercellen e.d.. Deze lichaamsvreemde stoffen worden vervolgens via de bloedbaan uitgescheiden. De lymfeklieren vormen dus een belangrijke schakel in het afweersysteem van ons lichaam.

Oedeem

Oedeem ontstaat door een verstoring van het evenwicht tussen de aanvoer en afvoer van vocht.
Er zijn diverse vormen van oedeem; deze zijn afhankelijk van de oorzaak. Enkele veel voorkomende vormen van oedeem zijn:

· lymfoedeem (nadat lymfklieren verwijderd zijn door operatie of bestralingcomplicatie)
· veneus oedeem (als gevolg van trombose of operatie van bloedvaten)
· traumatisch oedeem (na een ongeval)
· primair lymfoedeem
· lipoedeem
· oedeem na oncologische ingrepen
· secundairoedeem na andere operaties
· tertiair na bestralingen of chemokuur of medicijnen

Therapie

De therapie bestaat uit een combinatie van verschillende behandelmogelijkheden:

Compressietherapie

Door bandages aan te leggen wordt van buiten af een continue druk op het onderliggende weefsel aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. De bandages worden aangelegd als er nog geen stabiele situatie in de waterhuishouding is bereikt. Wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische kous worden aangemeten.

Oefentherapie

Door aan te spannen vormen de spieren een “spierpomp” en dragen ze bij aan de afvoer van vocht. De aders en lymfebanen (vooral in de benen) worden even dicht gedrukt en zo worden het bloed en lymfe omhoog gestuwd. Door de klepjes in de aders en lymfebanen kunnen bloed en vocht niet terugstromen en alleen maar richting het hart gaan.

Manuele lymfedrainage

Manuele lymfedrainage is een specifieke massagetechniek die gericht is op verhoging van de transportcapaciteit van het lymfestelsel. Door gebruik te maken van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is zodat het daar vandaan in de circulatie kan worden opgenomen. Ook zijn er specifieke handgrepen om fibrotische verhardingen in het weefsel los te maken.

Lymftaping

Met lymftaping wordt de afvoer via de lymfebanen gunstig beïnvloed. In bepaalde situaties kan van deze nieuwe behandeltechniek gebruik gemaakt worden.